DEN HAAG | NIEUWS | Er is geen bewijs voor dat uitstel van de keuze voor een schooltype in het voortgezet onderwijs leidt tot betere prestaties van alle leerlingen. Wel dient het zogeheten stapelen (overstappen van het ene naar het andere schooltype) verder te worden verruimd. Dat stelt de Onderwijsraad in het advies ‘Vroeg of laat’ aan de bewindslieden van Onderwijs over een eventuele herbezinning op ons onderwijsstelsel.
Al jaren woedt in vakkringen de discussie of Nederlandse leerlingen door de vroege selectie in hun schoolloopbaan wel de kans krijgen om hun talenten optimaal te ontplooien. Een discussie die vaak ook oplaait als in het begin van het jaar de Cito Eindtoets wordt afgenomen. Toenmalig minister van Onderwijs Plasterk suggereerde vorig jaar nog om tot een systeem te komen waarin leerlingen pas op latere leeftijd een keuze maken voor een bepaald type vervolgonderwijs.
De Onderwijsraad heeft in zes andere landen onderzocht hoe daar de selectie tot stand komt. In Oostenrijk, Duitsland, Zwitserland en België (i.c. Vlaanderen) kent men een vroege selectie, in Canada en Zweden een late selectie. Een van de punten die daarbij opviel was dat het lastiger is om een capaciteitsniveau van een leerling vast te stellen als zijn of haar verblijf in het basisonderwijs relatief kort is. Nederlandse kinderen zitten in vergelijking met enkele andere landen aanmerkelijk langer op de basisschool.
Cito Eindtoets
Ten opzichte van andere landen zit Nederland ook in het voordeel omdat er gebruik wordt gemaakt van een van een onafhankelijke prestatie- of capaciteitentoets, meestal de Cito Eindtoets. Dat maakt een meer objectieve beoordeling mogelijk van het schooltype waar een kind het beste op zijn plek is. De Onderwijsraad merkt verder op dat andere landen die het selectiemoment op latere leeftijd hebben gelegd, daar vaak zeer uiteenlopende motieven voor hebben die op zich weinig te maken hebben met het vergroten van de kansen van kinderen in het vervolgonderwijs.
Al met al concludeert de Onderwijsraad wel dat er onvoldoende aanwijzingen om het invoeren van een algemeen geldend later selectiemoment voor alle leerlingen verplicht te stellen. De raad doet wel acht aanbevelingen die er moeten bijdragen dat leerlingen een passende overstap naar het voortgezet onderwijs kunnen maken.
• Cartoon van minister Cals die dreigt te verzuipen in zijn wetsontwerp voor een nieuw systeem van voortgezet onderwijs, beter bekend als de Mammoetwet. Deze wet moest het doorstromen of stapelen bevorderen. De Telegraaf 1962.