ACHTERGROND | Een ervaren rot en een onbeschreven blad, die vormen samen het duo dat de komende vier jaar leiding geeft aan het departement van Onderwijs, Cultuur en Wetenschappen.
Staatssecretaris – stas in Haags jargon- Halbe Zijlstra (41) is voor het grote publiek nog relatief weinig bekend. Deze VVD’er werd in 2006 in de Tweede Kamer gekozen en zijn ster steeg snel in de liberale fractie. Hij studeerde economie en management in het hbo en deed aansluitend een universitaire studie sociologie. Het hoger onderwijs was een van de onderwerpen in zijn portefeuille.
Marja van Bijsterveldt (49) is gepokt en gemazeld in de Haagse politiek en daarbuiten. Ze verdiende haar sporen in het CDA als partijvoorzitter en diende het openbaar bestuur als burgemeester van Schipluiden. Van Bijsterveldt is opgeleid tot verpleegkundige.
Al vrij snel naar haar aantreden in 2007 als staatssecretaris van Onderwijs in het kabinet Balkenende IV maakte Van Bijsterveldt naam door haar kordate optreden. Ze ging in de slag met de middelbare scholen over de 1040 uren lestijd, maar moest alle zeilen bijzetten omdat ze de Doos van Pandora had geopend. Scholieren sloegen massaal aan het muiten.
Een voor de hand liggende list bracht uitkomst: de Commissie Cornielje mocht een compromis bedenken, en met succes. Wat onderlicht is gebleven is dat de kwestie in eerste instantie werd aangekaart door de ouderorganisatie Ouders & Coo, de club waar Van Bijsterveldt eerder bestuurslid van was geweest.
Marktwerking
Kordaat was Van Bijsterveldt ook naar schoolbesturen, in het bijzonder in het mbo, die vergeten waren dat het, ondanks alle marktwerking, publieke instellingen zijn met bijpassende beloning. Niks geen marktconforme topsalarissen, gewoon de cao volgen. Ze hield voet bij stuk. En van de klachten van ouders en leerlingen moest serieus werk gemaakt worden, hield ze de sector voor.
Ook de lerarenopleidingen moesten eraan geloven. Ans Buys, directeur van de Lerarenopleiding van Fontys in Tilburg, vertelde eens dat een delegatie van de sector in Den Haag ontboden was en totaal onverwacht flink de wind van voren kreeg van de staatssecretaris. Ze was de klachten van studenten die op haar bordje terechtkwamen beu.
Het motto voor het onderwijs in het regeerakkoord ‘De basis op orde, de lat omhoog’ is van Van Bijsterveldt. Ze wordt geroemd om haar betrokkenheid bij het veld.
Groen als gras
Met het duo Van Bijsterveldt – Zijlstra zijn de verhoudingen min of meer vergelijkbaar met OCW onder Balkenende II. Toen was CDA-collega Maria van der Hoeven minister (met primair- en voortgezet onderwijs in haar portefeuille) en Annette Nijs (VVD, hoger onderwijs) staatssecretaris. Medy van der Laan (D66) was staatssecretaris voor cultuur. Drie vrouwen aan de top van een ministerie….!
Nijs was na een lang verblijf in het buitenland politiek zo groen als gras en dat liep dus helemaal fout tussen haar en de minister. De liberale staatssecretaris, geboren en getogen in Waalwijk, kon haar biezen pakken.
Dat scenario ligt nu niet op de loer al zal de taakverdeling niet bij iedereen in goede aarde zijn gevallen. Bij het aantreden indertijd van minister Van der Hoeven maakte CDA-prominent Yvonne van Rooy (toen nog collegevoorzitter van de Tilburgse universiteit) zich er boos over dat haar partij zich met het funderend onderwijs had laten afschepen. Een minister hoort te gaan over het hoger onderwijs, vond Van Rooy, inmiddels collegevoorzitter van de Universiteit Utrecht. Laat nou Van Bijsterveldt bijna hetzelfde pakket hebben als indertijd Van der Hoeven.
Opmerkelijk
Opmerkelijk 1: Staatssecretaris Van Bijsterveldt onderbrak eens een vergadering van de vaste kamercommissie van Onderwijs om een sms’je van een van haar twee zoons te beantwoorden. Als het erop aankomt gaat het moederschap voor.
Opmerkelijk 2: Een voorstel van de commissie Dijkgraaf om de profielen op havo en vwo te herschikken verwees Van Bijsterveldt als staatssecretaris aanvankelijk naar een diepe bureaulade. Er was al genoeg gedoe geweest over de Tweede Fase, daar wilde zij haar vingers niet aan branden. Maar zie, wat staat er in het regeerakkoord: een herschikking van de profielen.
(c) Naaijkens Media