NIEUWS | De kans dat afgestudeerden van de pabo in Brabant snel een vaste baan vinden is gering. Wel kunnen ze volop aan de slag als invaller.
“We vertellen onze studenten eerlijk hoe de perspectieven op de arbeidmarkt zijn, wij willen geen valse verwachtingen wekken”, aldus Nicole van Son van de Avans Pabo in Breda. De grote tekorten waar in het verleden voor gewaarschuwd werd doen zich nu en de komende jaren niet voor.
De arbeidsmarkt van het basisonderwijs is in Brabant min of meer in evenwicht, zeggen de directeuren van de pabo’s desgevraagd. In deze provincie zijn vijf pabo’s. Fontys heeft drie vestigingen in Den Bosch, Tilburg en Eindhoven/Veghel. In Helmond staat de zelfstandige pabo De Kempel en in Breda heeft Avans een pabo.
“Het kost nogal wat moeite voor onze afgestudeerden om ergens een vaste aanstelling te krijgen”, zegt Astrid Venes, directeur van de Fontys Pabo in Tilburg, zij het dat het voor de lio-studenten doorgaans wat gemakkelijker is. “Anderhalf jaar geleden waren er nog schoolbesturen die flinke tekorten verwachtten, maar die moeten nu erkennen dat ze ongelijk hadden”, aldus Venes.
Later met pensioen
De directeuren geven diverse verklaringen voor het feit dat er weinig vacatures zijn voor vaste aanstellingen. “Wij horen van besturen dat leerkrachten langer doorwerken, dat er nu minder mensen met pensioen gaan dan voorzien”, vertelt Margreet Verbunt, directeur van de Fontys Pabo in Den Bosch.
Harrie van de Ven, directeur van de Fontys Pabo in Eindhoven/Veghel, beaamt dat. “Maar landelijk wordt met dat effect nog geen rekening gehouden, daar gaat men er nog vanuit dat leerkrachten er gemiddeld op de leeftijd van 62,4 jaar mee stoppen. Dat is achterhaald, steeds meer leerkrachten werken door tot hun 65.”
Bevolkingskrimp
De demografische ontwikkelingen spelen ook een rol. “In Oost-Brabant en Noord-Limburg zie je dat het leerlingenaantal terugloopt en dus ook het aantal banen. Natuurlijk is het zo dat er nog leerkrachten moeten worden vervangen omdat ze vertrekken, maar dat is toch minder dan in het verleden”, aldus Geert Hendriks, collegevoorzitter van De Kempel in Helmond.
Nicole van Son, directeur van de Avans Pabo in Breda, signaleert dat aan de rand van West-Brabant het leerlingenaantal daalt. De grote stedelijke gebieden hebben nog niet of nauwelijks met krimp te maken. Wat volgens Van de Ven ook een rol speelt is dat er schoolbesturen zijn die in financiële moeilijkheden zijn geraakt en op hun personeelskosten bezuinigen.
Niet werkeloos
Dat er weinig vaste banen zijn te vergeven, wil niet zeggen dat de jonge leerkrachten thuis werkloos op de bank zitten. Er is een grote vraag naar invallers. In elke regio is er een pool waar pas afgestudeerden zich kunnen aanmelden. Dat verlangt wel behoorlijk wat flexibiliteit, want invallers gaan vaak van de ene school naar de andere.
De directeuren van de pabo’s vinden dat die pools ook een positieve kant hebben. “Als jonge leerkracht kom je op verschillende scholen, je doet zo veel ervaring op. En als er op een school een vacature is dan maak je zo meer kans om aangenomen te worden”, aldus Margreet Verbunt van Fontys Pabo Den Bosch.
Hendriks van De Kempel en Van de Ven van Fontys Pabo Eindhoven merken op dat in toenemende mate studenten na de pabo doorstuderen in een aanverwante studie. Een enkeling gaat op zoek naar een baan in het basisonderwijs in de Randstad, waar wel vacatures zijn. “Maar de meeste studenten zijn toch teveel verbonden met de regio, die vinden die stap te groot”, zegt Hendriks.”
Instroom
Met het oog op de trend van een ruime arbeidsmarkt maken de pabo’s wat de instroom van nieuwe studenten betreft in Brabant per saldo min of meer pas op de plaats. In Tilburg zijn 203 eerstejaars ingeschreven, in Den Bosch 133, in Eindhoven-Veghel 270, In Helmond 313 en in Breda 255.
De mannelijke afgestudeerden komen overigens relatief snel aan een vaste baan. Dat komt omdat op veel scholen vrouwelijke leerkrachten veruit in de meerderheid zijn, in een verhouding van 80 tot 20 procent. “Dat heeft niets met kwaliteit te maken. Maar het is voor kinderen belangrijk dat ze zowel met mannelijke als vrouwelijke rolmodellen te maken krijgen. Vandaar dat jongens meer kans hebben op een aanstelling”, aldus Nicole van Son.
► Dit is deel 1 van een korte serie over de pabo’s in Brabant. Na de herfstvakantie deel 2 over de paboys – de mannelijke studenten.