TILBURG | NIEUWS | “De boetes die de overheid aan universiteiten wil opleggen voor studenten die te lang over hun studie doen zijn een vorm van diefstal.”
Hein van Oorschot, voorzitter van het college van bestuur van de Universiteit van Tilburg, heeft geen goed woord over voor het kabinetsplan om de problematiek van langstudeerders aan te pakken door de instellingen keihard in de portemonnee te raken. Uitgaande van ongeveer 2800 studenten in Tilburg die te lang over hun studie doen (de nominale duur plus 1 jaar extra) kan de boete voor de UvT oplopen tot wel acht miljoen euro. In het kabinetsplan is voorzien dat de universiteit 3000 euro boete betaalt. De student wordt voor eenzelfde bedrag aangeslagen.
“Een hoogst onfatsoenlijke maatregel. Wij worden gestraft voor het feit dat studenten, buiten ons toedoen, falen. Onze onderwijsprogramma’s zijn erop gebaseerd dat een student kan afstuderen binnen de nominale tijd plus een jaar. Dat lukt de meesten ook. Als een student er langer over doet dan is dat hem of haar te verwijten, niet de instelling. Dat de overheid de langstudeerder beboet is denkbaar, maar niet de instelling.”
Bankencrisis
Volgens de collegevoorzitter is de maatregel vooral bedoeld om de gaten in de begroting van het rijk te dichten. “De overheid heeft helemaal geen recht op dit geld. In feite komt het erop neer dat wij op deze manier voor de bankencrisis betalen.” Van Oorschot wijst erop dat het de overheid geen extra cent kost als een student langer dan voorzien over zijn studie doet. “De universiteit komt alleen nog in aanmerking voor een relatief kleine rijksbijdrage als een student zijn diploma heeft behaald, maar die krijgen we op dat moment altijd. En de studiefinanciering voor die student is ook niet meer van toepassing.”
Het rijk wil het hoger onderwijs in diskrediet brengen
Het kabinet wil de langstudeerders al met ingang van het nieuwe studiejaar aanpakken, maar Van Oorschot moet nog zien of het zo’n vaart zal lopen. Maar volhardt de overheid in zijn plan dan ziet de UvT zich gedwongen om drastisch in te grijpen. “Dan zijn we genoodzaakt om tegen al die langstudeerders te zeggen dat ze niet meer welkom zijn, we zullen ze de deur wijzen. We kunnen helaas niet anders”, waarschuwt de collegevoorzitter. “En dan komt er sowieso geen diploma, dus of de samenleving daar zoveel beter van wordt is maar de vraag.”
In zwaar weer
De Tilburgse universiteit komt, net als andere universiteiten, in financieel zwaar weer. Want er zijn nog meer maatregelen die ongunstig uitpakken voor de UvT. De Tilburgse universiteit kreeg tot nu toe extra geld ter stimulering van het alfa- en gammaonderzoek. Hoewel het een structurele bijdrage was, is die toch geschrapt.
Tilburg ondervindt ook nadeel van de nieuwe bekostigingssystematiek van het hoger onderwijs die per 1 januari ingaat. “Normaal gesproken word je daar als instelling voor gecompenseerd, maar dat is nu niet het geval.” Al met al ontstaat er een onvoorzien structureel gat in de begroting van de UvT van ongeveer 6 miljoen euro in 2011. Met een eenmalig deel dat wel voorzien was bedraagt het tekort volgend jaar 12,4 miljoen euro.
Het structurele tekort loopt in 2015 op naar 10 miljoen plus de boete voor langstudeerders. “Als dat allemaal doorgaat, gaat het om 20% van onze rijksbijdrage! Dan kun je moeilijk een universiteit in de benen houden en dat is waarschijnlijk ook de bedoeling van het rijk. Ze willen het hoger onderwijs in diskrediet brengen.”
Bezuinigen op personeel
In deze weinig rooskleurige situatie komen volgend jaar ook de investeringen in renovatie en nieuwbouw ter discussie. De tekorten zijn wel een paar jaar op te vangen, dankzij de gelden die in het verleden zijn gespaard, maar structureel is dat onmogelijk. “We kunnen niet blijven interen op onze reserves, er komt snel een moment dat we er niet onderuit komen daadwerkelijk te bezuinigen. Ook zeer fors op personeel”, aldus Van Oorschot. En het is dan ook erg onzeker of het investeringsplan van 100 miljoen euro in gebouwen de komende jaren nog wel overeind kan blijven.
“Dat de overheid bezuinigt op het hoger onderwijs is tot daar aan toe, als het de universiteiten maar bewegingsruimte zou geven om de inkomsten te verhogen. Bijvoorbeeld door selectie aan de poort toe te staan of door ons zelf de hoogte van het collegegeld te laten vaststellen. Maar dat mogen we niet, we zijn met onze handen op de rug gebonden en in die houding krijgen we slaag van mensen, die niet weten hoe universiteiten in elkaar zitten.”
► Lees hier over gevolgen voor de TU/e
► Lees hier over de ambities van het hoger onderwijs in Brabant
