DEN BOSCH | NIEUWS | Alle vijftig basisscholen in de gemeente ’s-Hertogenbosch krijgen in de periode tot 2014 de beschikking over een volwaardige schoolbieb, inclusief ondersteuning door professionele bibliotheekmedewerkers. De gemeente trekt hier maar liefst 1,7 miljoen euro voor uit.
En dat in een tijd dat veel gemeenten aankondigen juist op het bibliotheekwerk te willen bezuinigen. Wethouder Rodney Weterings (PvdA), die onder meer de bibliotheek in zijn portefeuille heeft, legt uit dat het hier gaat om de uitvoering van een plan dat al eerder is goedgekeurd. Tien basisscholen zijn inmiddels voorzien van een nieuwe bieb en het blijkt een doorslaand succes. Dat is ook tot de rest van het land doorgedrongen en wethouder Weterings mocht onlangs op een landelijk congres in Maastricht uitleggen wat het geheim is van dit Bossche Biebmodel.
“Elke basisschool heeft wel een collectie leesboeken, maar dat is niet echt een bibliotheek. Het is ook bijna ondoenlijk voor een school om die collectie op peil te houden. De kennis, bijvoorbeeld als het gaat om nieuwe inzichten over leesbevordering en jeugdliteratuur, en de tijd ontbreken vaak”, aldus Weterings. De schoolbieb wordt gerund met steun van een leesconsulent. Die zorgt onder meer voor een collectie die is afgestemd op de leerlingenpopulatie en die bovendien regelmatig ververst wordt zodat ook de ‘veellezers’ volop aan hun trekken komen.
Emancipatie
Volgens wethouder Weterings kan de betekenis van een goed geoutilleerde schoolbieb nauwelijks overschat worden. “We weten dat bij kinderen bij wie het leesonderwijs wordt geïntensiveerd en die de kans krijgen om boeken te lezen, niet alleen de leesvaardigheid omhoog gaat, maar ook schrijf- en taalvaardigheid. Zo’n kind wordt als het ware in de volle breedte opgetild.”
Weterings plaatst de schoolbieb in het perspectief van het aloude emancipatie-ideaal. “Lezen, in aanraking komen met het geschreven woord, dat is nog steeds voor veel kinderen in een achterstandachtige situatie de manier om zichzelf te verheffen, om sociaal te stijgen. Lees-, taal- en schrijfonderwijs zijn voor alles de voorwaarde om vooruit te komen in het leven. Als dat niet uit de verf komen dan lukken al die andere dingen niet.”
Arbeidersgezin
De Bossche wethouder praat uit ervaring. “Ik kom zelf uit een arbeidersgezin in Rijen en ik leende als kind heel vaak boeken in de plaatselijke bibliotheek, ik was er kind aan huis. Zoveel dat ik op een gegeven moment zelfs boeken van de volwassenenafdeling mocht lenen, ik had alle jeugdboeken al gelezen. Vooral boeken van Thea Beckman en Jan Terlouw vond ik prachtig.” Mede dankzij de bieb kon hij na de middelbare school aan een universitaire studie beginnen.
Het verhaal van de Bossche schoolbieb begon in 2009 met een pilot op De Springplank. De eerste resultaten waren al snel zichtbaar, het aantal uitleningen nam met een factor twintig toe, vertelt Weterings. Het Bossche project maakt ook onderdeel uit van een landelijk initiatief om het lezen te stimuleren. De effecten worden scherp gemonitord, zegt Weterings.
Wethouder Rodney Weterings: Bieb als voertuig voor emancipatie
Innoveren
Het besluit om de bieb naar de school te brengen moet gezien worden in het licht van een nieuwe koers voor het leesaanbod in de hele stad. Er waren onder meer problemen met wijkfilialen van de stadsbibliotheek waar het aantal uitleningen jaar na jaar terugliep wat grote druk zette op de exploitatie. Er was de noodzaak om te innoveren gezien de veranderende samenleving en de opkomst van nieuwe media. Een uitdaging waar alle bibliotheken in Nederland voor staan.
“Er moest dus een omslag komen. Dat heeft heel wat overtuigingskracht gekost, want we kregen in het begin het verwijt dat we alleen maar uit waren op bezuinigen. Maar dat was niet het uitgangspunt”. De wijkfilialen zijn vervangen door wijkservicepunten die ondergebracht zijn bij Brede Bossche Scholen. Er is een bezorgservice voor boeken, naar het voorbeeld van de pizzakoerier.
De stadsbibliotheek verhuist tezijnertijd naar een heel nieuw complex op het GZG-terrein. Maar het woord bibliotheek is, althans in de traditionele betekenis, achterhaald. In de woorden van directeur: ´De Bieb groeit uit tot een eigentijds fysiek en virtueel platform voor activiteiten en diensten rondom de thema’s lezen & literatuur, kennis & informatie, educatie & ontwikkeling en kunst & cultuur.´
Toegangsportal
Wethouder Weterings: “Die nieuwe bieb is in mijn beleving een soort van toegangsportal tot de informatiesamenleving. Als burger moet je weten waar je kennis kunt vinden, welke betekenis je er aan moet geven, er mee om kunnen gaan. In de moderne samenleving is dat uiterst belangrijk. Die voorziening moet dus zeer toegankelijk zijn, daar ligt een verantwoordelijkheid voor de overheid.”
Voor de nieuwbouw is 45 miljoen euro gepland, maar ook andere verwante diensten zoals het stadsarchief krijgen er hun onderdak.
► Lees hier meer over het Bossche Biebmodel