VELDHOVEN | NIEUWS | Was het motto van een van de Paarse kabinetten ‘Werk, werk, werk’, van de laatste twee kabinetten, of in ieder geval van het ministerie van Onderwijs, zou het motto ‘Taal, taal, taal’ kunnen zijn.
In het toezicht op de basisscholen staat voor de Inspectie van het Onderwijs verbetering van het taalonderwijs bovenaan. Inmiddels zijn daar tal van scholen mee aan de slag gegaan onder andere door opbrengstgericht te werken. Door Leon Henkens, hoofdinspecteur primair onderwijs en expertisecentra, simpel omschreven als: Toetsresultaten analyseren, doelen stellen en hoge verwachtingen hebben van leerlingen.
Voorbeelden uit Brabant
De inspectie heeft tien scholen die hun taalonderwijs met succes hebben verbeterd in een boekje geportretteerd onder de titel Omslag in Taal. Twee van die voorbeeldscholen staan in Brabant, het zijn de Jan Ligthartschool in Veldhoven en De Biëncorf in Oosterhout. Zij vertellen over de problemen waar ze met hun taalonderwijs tegenaan liepen en hoe ze er uiteindelijk een oplossing voor vonden.
Dat kost vaak nogal wat kruim. Neem de Jan Ligthartschool waar het team al twee jaar bezig was om het taalonderwijs op een hoger plan te brengen. Alle kaarten waren gezet op het formeren van niveaugroepen, maar dat bleek, onparlementair gezegd, voor geen meter te werken. Erger nog, vooral de taalresultaten gingen, tot grote frustratie van de leerkrachten, achteruit. De inspectie beoordeelde de school als zeer zwak.
Radicale omslag
Er was geen keus, maakt directeur Anouk van den Hurk in het boekje duidelijk, het roer moest radicaal om. Het doek viel voor de niveaubenadering, er volgden drie belangrijke interventies: differentiatie binnen de eigen groep, een nieuwe taalmethode en ondersteuning van leerkrachten door personal coaches.
Een van de eerste resultaten was dat de rust in de school weerkeerde. Door de niveaugroepen hadden leerkrachten op een dag soms wel negentig leerlingen onder hun hoede. Na zes weken bleken, tot verbazing van de leerkrachten, de leerprestaties aantoonbaar omhoog te gaan. Zichtbaar ook aan reacties van de leerlingen. ‘Kinderen geven zelf aan dat het goed gaat op school; ouders zien hun zelfvertrouwen groeien’, zegt leerkracht Maria Bogaerts in Omslag in Taal.
Hard oordeel
Ook op De Biëncorf liep het een paar jaar geleden bepaald niet lekker. Op deze kleurrijke school in Oosterhout vielen onder de meer de resultaten voor technisch lezen erg tegen. Het negatieve oordeel van de inspectie kwam hard aan. ‘Leerkrachten hadden zich met toewijding ingezet voor betere resultaten, maar dit had niet het gewenste effect’, staat er te lezen.
De nieuwe directeur Paul van Mede vond dat het over een andere boeg gegooid moest worden. Er werd een punt gezet achter het concept van het ontwikkelingsgericht onderwijs, waar De Biëncorf tot dan toe mee gewerkt had. Alle kaarten werden vervolgens gezet op versterking van het taalonderwijs, onder meer door meer tijd op rooster op te nemen. En ook voor deze school geldt dat na de interventies de leerprestaties stegen. Wat nog eens onderstreept werd door de nominatie voor de Dr. Mommersprijs.
Rode draad
De rode draad in al die verhalen is niet dat een gebrek aan inzet de oorzaak is van de problemen. Want de leerkrachten werken allemaal als paarden en daarom is het juist des te frustrerender als er geen vooruitgang wordt geboekt.
Alleen een krachtige interventie biedt dan uitkomst. Met pappen en nathouden, alle goede bedoelingen ten spijt, boert een school alleen maar achteruit. Maar een cultuuromslag – want dat is het – vereist lef en dus krachtig leiderschap en goede professionals.
Voor scholen die nog op een kruispunt van wegen staan is Omslag in Taal een aanrader. Het is toegankelijk en helder geschreven en bevat tal van tips die rechtstreeks afkomstig zijn van de werkvloer.
En bovendien zijn er ook nog begeleidende filmpjes te zien op de site van de inspectie. Want anders dan de saaie, ouderwetse omslag van het verder kleurrijke boekje doet vermoeden, gaat de inspectie heus wel met haar tijd mee.
► Voor meer informatie ga hier naar de site van de inspectie.