COLUMN | Op papier zijn alle scholen hetzelfde. Ze geven, afhankelijk van het schooltype, dezelfde vakken, onder dezelfde condities en met dezelfde bekostiging. Ook uit doel of missie, soms in verheven termen opgeschreven, kun je geen grote verschillen opmaken. Elke school heeft immers het beste voor met haar leerlingen.
Maar toch voelen we allemaal haarfijn aan de scholen zo verschillend zijn, dat ze hun eigen cultuur hebben. Maar wat dat precies is, die specifieke schoolcultuur, daar is veel moeilijker de vinger op te leggen. Dat is niet iets wat alleen in het onderwijs speelt. Kijk bijvoorbeeld naar de voetbalwereld. Clubs als Ajax, Feyenoord en PSV hebben ieder hun eigen speelstijl, wordt gezegd, alsof het niet uitmaakt welke trainer er aan het roer staat.
Je ziet het ook bij omschrijvingen als ‘typisch Brabants’, en dan volgt er een reeks clichés die misschien net zo ‘typisch Drents’ zijn. Maar toch hebben we het gevoel dat er iets gemeenschappelijks is.
De afgelopen maanden heb ik meegewerkt aan een boek over het Beatrix College, een vmbo-t/havo/vwo-school in Tilburg die 55 jaar bestaat. Nog nooit was de geschiedenis te boek gesteld en 55 jaar leek de directie een mooie aanleiding om daar eens werk van te maken. Doordat ik me zo intensief heb moeten verdiepen in het verleden is voor mij helder geworden dat een school inderdaad een DNA heeft. Zeg maar het wezen van de school.
Levensloop
Bij de Beatrix is dat extra goed te zien vanwege de wonderlijke levensloop. In 1956 begonnen als een kleine christelijke MULO in een toen nog door-en-door katholieke stad, vervolgens korte tijd oecumenisch, om daarna in 1995 verder te gaan als een openbare scholengemeenschap in de uitbreidingswijk Reeshof. De Beatrix telt nu ongeveer 2150 leerlingen.
Vroeger kenmerkte de school zich door een zekere strengheid en degelijkheid, maar ook aandacht voor de individuele leerling. Cultuureducatie werd belangrijk geacht, het team was hecht. En dat zijn elementen die tot de dag van vandaag het karakter van de school bepalen.
Het DNA van een school is lastig te omschrijven, en volgens mij moet je die poging ook niet wagen. Het gedeelde gevoel dat dat DNA er is, is voldoende. Scholen met een sterk DNA zullen altijd overleven. Je ziet vaak dat het fout gaat als het DNA verzwakt, of als er aan geknutseld gaat worden. Dat tast de ziel aan. Scholen moeten hun eigenheid koesteren, zonder overigens hun ogen te sluiten voor een veranderende wereld.
(c) Naaijkens Media