OPINIE | Het tegengaan van segregatie in het onderwijs is geen speerpunt meer voor deze regering, maar gelukkig zijn er nog mensen die zich er niet bij neerleggen alsof het om een onweerlegbare natuurkundige wet gaat.
In opdracht van FORUM (Instituut voor Multiculturele Vraagstukken) heeft het Kohnstamm Instituut onderzoek gedaan naar hoe schoolbesturen denken over segregatie in het onderwijs. Dat heeft heel wat stof tot nadenken opgeleverd en dat is nodig, want het is een weerbarstige materie, het bestaan van witte en zwarte scholen, soms letterlijk naast elkaar. Er is dus veel over dit rapport te zeggen, maar ik beperk me nu tot één opvallend aspect.
De onderzoekers plaatsen vraagtekens bij de effectiviteit van de strategie van besturen om de kwaliteit van het onderwijs op zwarte scholen zo te verbeteren dat de ouders van witte kinderen besluiten om hun kind naar die zwarte topschool bij hun in de buurt te sturen. Volgens het rapport werkt dat niet. De onderzoekers: [Ouders]… hebben weinig kennis van de feitelijke kwaliteit van scholen. Wat voor hen veel meer telt, is de vermeende kwaliteit en de sfeer op school. Zwarte scholen hebben in dit opzicht bij witte ouders een slecht imago, en kwaliteitsverbeterende maatregelen zullen daar niet veel aan veranderen.”
Excellente zwarte school
De positie van christelijke basisschool De Grebbe in Bergen op Zoom lijkt het gelijk van de onderzoekers te bevestigen. De onderwijskwaliteit van deze zwarte school is volgens oud-inspecteur Joop Smits excellent. De school won eerder dit jaar zelfs de Nationale Onderwijsprijs, maar de witte kinderen in de buurt (of liever gezegd hun ouders) lopen De Grebbe voorbij. De directeur van de school gaf eerder aan daarom haar kostbare tijd niet langer in te zetten voor het meer gemengd maken van de populatie.
Toch is er op de suggestie in het rapport dat het kwaliteitswapen er weinig toe doet bij het tegengaan van segregatie wat af te dingen. Het draagt misschien niet bij aan een tegengaan van segregatie op korte termijn (namelijk binnen de context van de buurtl), maar op langere termijn is een uitstekende onderwijskwaliteit wel degelijk een manier om tot een meer gemengde samenleving te komen. Goed onderwijs betekent dat er voor deze kinderen kansen ontstaan om door te stromen naar de hoogste vormen van onderwijs. Dat effent voor kinderen uit kansarme gezinnen het pad naar de middenkklasse en dat is goed voor de integratie. Dit proces duurt langer en vraagt geduld, maar het resultaat is waarschijnlijk wel meer duurzaam.
► Lees hier het rapport van het Kohnstamm Instituut
