ANALYSE | De VO-raad bestaat vijf jaar en het grote nieuws dat op de lustrumviering bekend werd gemaakt is dat er afgelopen zomer 18.000 leerlingen méér zouden zijn gezakt als deze leerlingen examens op basis van de aangescherpte eisen hadden gemaakt.
Dat komt neer op meer dan een verdubbeling van het aantal gezakten en opvallend is het, volgens de VO-raad, dat met name meisjes het slechter zouden doen. Voor alle duidelijkheid, het gaat hier om een hypothetische berekening, want de eisen gelden voor het vmbo pas dit examenjaar. Havo en vwo volgen in het jaar daarna.
Toch is de toename van het aantal gezakte leerlingen niet geheel onverwacht. In aanloop naar de aanscherping van de exameneisen, liet (toen) staatssecretaris Van Bijsterveldt al weten dat ze er rekening mee hield dat minder leerlingen in het voortgezet onderwijs hun diploma zouden halen. Met allerlei slagen om de arm gaf de bewindsvrouw haar hypothetische berekening (gebaseerd op de examens van 2009) vrij. De conclusie kon echter ook voor Van Bijsterveldt niet wegpoetsen: meer gezakten.
Maar ze waarschuwde ervoor die berekening niet al te absoluut te nemen. Ze wees er –niet ten onrechte – op dat deze lichting examenkandidaten niet aan de zwaardere eisen hoefde te voldoen en zich er dus niet op ingesteld had. En scholen zullen hun toekomstige examenkandidaten voor wie de eisen hoger liggen, daarop voorbereiden. Dat proces is al gaande want vo-scholen hebben hun overgangsnormen verhoogd, leerlingen moeten op weg naar het examen over een hogere lat springen.
Zonder diploma
Een andere kanttekening die gemaakt kan worden is dat er onder schoolleiders een besef is dat – in algemene zin gesproken – leerlingen de capaciteiten hebben om beter te presteren.
Maar toch is ook enige zorg op zijn plaats. De actuele berekening van de VO-raad pakt aanzienlijk negatiever uit dan de berekening van Van Bijsterveldt in 2010. De VO-raad vindt dat er teveel druk staat op de invoering van de nieuwe eisen en voorziet dat met name vmbo’ers op het laagste niveau de dupe zijn. Zij verlaten dan waarschijnlijk ongekwalificeerd de school en dat staat weer haaks op het beleid van het kabinet om het aantal voortijdig schoolverlaters terug te dringen.
Uitstel is geen optie, dit soort treinen zijn, als ze eenmaal op stoom zijn, niet meer te stoppen. Maar het is raadzaam om te kijken of de scherpe kantjes er afgevijld kunnen worden. Te denken valt aan de maatregelen voor dyslexie en discalculie en aan de later nog in te voeren rekentoets.
_______________________________________________________________________
Strengere exameneisen
Vanaf 1 augustus 2011 moeten leerlingen voor het centraal examen gemiddeld een voldoende halen om te kunnen slagen. Daarnaast telt voor de basisberoeps-gerichte leerweg van het vmbo het schoolexamen niet langer dubbel voor het eindcijfer. Op havo en vwo mogen leerlingen voor de kernvakken Nederlands, Engels en wiskunde maximaal één onvoldoende (5) halen.
_______________________________________________________________________
► Lees hier het artikel ‘Staatssecretaris: Meer gezakten door strengere eisen’ [2010]
► Lees hier het artikel ‘Schoolleiders: Leerlingen kunnen meer aan’
► Ga hier naar de site van de VO-raad met een factsheet
Berekening prognose gezakten (november 2011, VO-raad)
Berekening prognose gezakten (juni 2010, OCW)
