TILBURG | NIEUWS | De Universiteit van Tilburg (UvT) gaat haar beleid ten aanzien van de begeleiding van promovendi aanscherpen. Per 1 januari krijgt elke promovendus minimaal twee hoogleraren die als promotor het promotie-onderzoek op de voet volgen.
Rector magnificus prof. Philip Eijlander heeft dat intern aan de medewerkers van de universiteit meegedeeld. De maatregel is een direct uitvloeisel van de ‘affaire Stapel’, de hoogleraar sociale psychologie die op grote schaal gefraudeerd heeft met onderzoeksdata.
Ook de promovendi die hij als promotor begeleidde kregen, zonder dat ze het wisten, van Stapel gefingeerde gegevens aangereikt voor hun proefschrift. Omdat er geen tweede promotor was had Stapel de mogelijkheid om ongestoord zijn gang te kunnen gaan; er was geen collega-hoogleraar die hem op de vingers keek.
Op de faculteit Sociale Wetenschappen was tot nu toe de ongeschreven regel dat elke promovendus onder de hoede werkte van twee promotoren, maar Stapel hield zich daar niet aan, zegt Walther Verhoeven, woordvoerder van de Tilburgse universiteit. Om de kans op onregelmatigheden te verkleinen moeten alle faculteiten met ingang van het nieuwe jaar werken met twee promotoren.
Commissie
Daar zit ook een praktische kant aan, legt de woordvoerder uit. “Als de ene promotor bijvoorbeeld in het buitenland verblijft dan kan de ander met de begeleiding doorgaan.” De Wet op het Hoger Onderwijs schrijft overigens één promotor voor. De promotoren worden, zoals in de wet staat, ondersteund door een promotiecommissie die een proefschrift ook beoordeeld op zijn wetenschappelijke merites.
De Tilburgse universiteit verleent jaarlijks ruim honderd keer de doctorsgraad voor een proefschrift. Wat de financiële gevolgen zijn van de aanscherping van het beleid is volgens de woordvoerder niet te zeggen. Met de inzet van twee promotoren moet er dubbel zoveel capaciteit worden vrijgemaakt door hoogleraren die doorgaans toch al een volle agenda hebben.
Of er daardoor minder mogelijkheden zullen zijn om te promoveren zal de tijd moeten uitwijzen. Een voltooid proefschrift is voor een universiteit in financieel opzicht interessant want het levert de instelling een promotiepremie van de overheid op van 93.000 euro. Tilburg kon vorig jaar dik 10 miljoen in de boeken bijschrijven.De faculteit Sociale Wetenschappen had in 2010 veruit het hoogste aantal proefschriften: 47,5 van de in totaal 111.
Klokkenluiders
De universiteit neemt, zoals eerder al bekend is gemaakt, de aanbeveling van de commissie Levelt over voor een onafhankelijke klokkenluidersregeling. Deze commissie, die bezig is met een onderzoek naar de affaire Stapel, vindt dat de universiteit de zogeheten LOWI-regeling moet volgen. Dat houdt in dat medewerkers die een zaak van wetenschappelijk wangedrag willen aankaarten daarvoor bij een of meer vertrouwenspersonen terecht kunnen.
Die kan de klacht vervolgens voorleggen aan het bestuur van de instelling. Bij de Tilburgse universiteit was de regel dat klagers zich rechtstreeks tot de rector-magnificus moesten wenden. Dat bleek in de kwestie Stapel echter een te hoge drempel te zijn voor het aankaarten van (vermoedens van) fraude, zoals prof. Ad Vingerhoets in een interview vertelde.
Naar verwachting zal in het voorjaar de commissie Levelt haar eindrapport publiceren. Dat onderzoek spitst zich toe op de wetenschappelijke publicaties van Stapel of die mede onder diens verantwoordelijkheid tot stand kwamen.
> Lees hier een interview met rector magnificus Eijlander over de kwestie Stapel: Rector Tilburgse universiteit: ‘Stapel had een dijk van een cv’
