Als de leerling achttien wordt is de rol van de ouders uitgespeeld

ACHTERGROND | Ouders krijgen geen informatie over de studie van hun volwassen zoon of dochter, vanwege de  privacy. Maar soms zou dat wel nuttig zijn.
Een student woont nog thuis bij zijn ouders en die verkeren in de veronderstelling dat hun zoon het prima doet met zijn studie. Op een dag raakt de jongen in een diepe crisis en op dat moment blijkt dat hij al ruim twee jaar niet op de opleiding is verschenen.
 
Dit geval deed zich voor aan de Avans Hogeschool in Breda, Tilburg en Den Bosch. Avans-bestuurder Paul Rüpp haalde het onlangs tijdends een congres aan om de vraag aan de orde te stellen: wat moet een hogeschool met de ouders van haar volwassen studenten?
 
“De wettelijke regels zijn helder”, zegt Niko van Dorp, directievoorzitter van ROC Tilburg. “Zodra zoon of dochter achttien jaar wordt sluit de school een overeenkomst met hem of haar, de rol van de ouders is dan uitgespeeld. Dat is voor ouders soms moeilijk te vatten, maar hun kind is op die leeftijd volwassen. We mogen zonder toestemming geen informatie geven over de voortgang van de studie.”
Van Dorp begrijpt de zorg van ouders, want wie houdt in de gaten of het goed gaat met de opleiding van hun kroost? In het mbo speelt die vraag nog wat scherper dan in het hoger onderwijs. Zolang ze geen achttien zijn, tekenen de ouders de overeenkomst. En krijgen ze uitnodigingen om op ouderavonden te verschijnen.
 
Juridisch geen verwijt
Ook na hun achttiende worden leerlingen gevolgd, legt Van Dorp uit. “Het mbo is schools, er is een aanwezigheidsregistratie, leerlingen zijn gekoppeld aan een coach. Als een student een paar dagen niet gesignaleerd is dan zoekt de coach contact met hem. Maar dus niet langer met zijn ouders.”
Ook het hoger onderwijs kent procedures om te voorkomen dat studenten buiten beeld raken. Maar in het geval van de student in crisis, over wie Paul Rüpp sprak ging het toch mis. Zijn studiebegeleider had een aantal keren per e-mail contact gezocht, maar toen een reactie uitbleef was het daarbij gebleven. Een volwassen student is immers verantwoordelijk voor zijn eigen leven. De les die daar volgens Rüpp uit getrokken moet worden: “Juridisch valt ons niks te verwijten, maar in zo’n situatie zijn we moreel verplicht om uit te zoeken wat er met aan de hand is. Je kunt ook contact leggen met ouders zonder meteen de privacy te schenden”.
 
Psychische problemen
Dat is ook de ervaring van Hans Jansen, studieadviseur en docent aan de Rijksuniversiteit Groningen. “Het principe is: wij verstrekken aan derden geen informatie. Maar in hele uitzonderlijke situaties kun je soms niet anders. Ik heb eens een vader gebeld en hem geadviseerd op bezoek te gaan bij zijn zoon. Die had namelijk ernstige psychische problemen, maar dat mocht ik niet vertellen.”
Ook in Groningen zijn docenten alert op het wel en wee van hun studenten, signalen spelen ze door aan de studieadviseurs. En voor de eerstejaars zijn er mentoren. “Eerstejaars zijn toch een soort brugpiepers, de overstap van middelbare school naar universiteit is groot”, weet Jansen.
 
Van Dorp signaleert nog iets anders. “Als het niet goed gaat met een leerling, dan kun je met de ouders als bondgenoten hem of haar vaak weer in het goede spoor krijgen. Daarmee voorkom je uitval. Maar vanwege de privacy mogen wij de ouders daar niet over benaderen.”
[Ook gepubliceerd in Trouw]