Beroep: Onderwijs | Aflevering 2.17
COLUMN | Kaldenbach heeft een hele serie dunne boekjes geschreven en nu voor de verandering een dik: Macho-mannetjes. De titel van dit stukje komt van een slecht gekozen voorbeeld uit dat boek (op blz 149), een verhaal over een balorige klas die, terwijl de juf met haar rug naar hen toe staat om op het bord te schrijven, zachtjes ‘dikke kont, dikke kont, dikke kont…’begint te scanderen. Hiervan gaat de juf over haar nek – niet omdat het niet waar is maar omdat het wáár is – en ze verlaat overspannen het lokaal.
Waarom is dat een slecht voorbeeld? Nou, Kaldenbach schrijft over de straatcultuur en zijn desastreuse invloed op de school, maar dit voorbeeld heeft naar mijn smaak niets met straatcultuur te maken. Het is gewoon schoolgedrag, baldadige pubers die zich vervelen en natuurlijk al lang allerlei opvallende anatomische details van de leraren en leraressen te uit en te na hebben besproken en nu uit hun dak gaan. Kan gebeuren en betekent niets.
Iedereen kent uit eigen ervaring wel dit soort incidenten, of je nu nog in de klas zat en er zelf aan meedeed of al voor de klas stond en er mee af te rekenen kreeg. Ze doen het goed op verjaardagfeestjes of in de docentenkamer. Genre: sterke verhalen waar om te lachen valt en waar je mee scoort, als je een goede afloop verzint.
Maar straatcultuur, dat is niet om te lachen. Staatcultuur is een sluipmoordenaar die de school binnen sijpelt en het op onze leerlingen heeft voorzien.
Ja, op onze leerlingen, niet op ons. Straatcultuur verleidt hen, kruipt sneaky hun onschuldige puberhoofdjes binnen en stuurt hun gedrag in ongewenste richting: weg van school. De verleiding is: cool. Straatcultuur is cool & stoer en koestert diepe minachting voor school & huiswerk & proefwerk. Dat is allemaal niet cool en niet stoer maar burgerlijk en saai en voorspelbaar. Straatcultuur is de mores van het ghetto: hard en seksistisch en gericht op overleven, handhaven, respect afdwingen door dreiging. Ongenaakbaar, autonoom, onaantastbaar. Je niet laten kennen.
Evenwel, Nederland is Amerika niet, of Engeland of Frankrijk. Nederland is klein en knus en we hebben hier geen echte ghetto’s, Maar we hebben wel achterstandswijken en wat we overeind moeten houden is de notie dat je daaruit los moet komen. Dat je emancipeert, dat je hogerop kunt komen door onderwijs, dat je een zinvol, aangenaam bestaan kunt opbouwen in Nederland, no matter what.
Dat is de strijd met de straatcultuur die we aan onze eer en aan onze leerlingen verplicht zijn en die Kaldenbach doeltreffend aan de orde stelt. Met praktische tips die je morgen al in je school kunt introduceren. Met op blz 63 de elegante ontwarring van een dubbele knoop die mij aangenaam verraste. En met voorbeelden die je doen beseffen dat, precies zoals Nederland Amerika niet is, Brabant de Randstad niet is. Want hij noemt voorvallen die mij, rustig in het boek lezend, het bloed vanonder mijn nagels halen en mijn handen doen jeuken. Je zou ze toch, die brutale blagen die, die…
Ja, u moet het zelf maar lezen.
Dus: koop dat boek!
Ps: Hans Kaldenbach: Macho-mannetjes. Amsterdam, Prometheus, 2011.