TILBURG | NIEUWS | Voor het grootste deel van de studenten in het mbo in Brabant zijn de vooruitzichten op een baan goed. Dat melden de gezamenlijke ROC’s en vakscholen (verenigd in het Brabant Bestuurdersoverleg) een beleidsstuk van het ministerie van OCW.
De minister van Onderwijs van Bijsterveldt heeft op 2 april 2012 in een brief aan de Tweede Kamer een reeks maatregelen aangekondigd om tot een betere afstemming te komen van vraag naar gekwalificeerd mbo-personeel en het aanbod van opleidingen. De doelmatigheid moet verbeterd worden. Zo wil de minister onder meer opleidingen die onder jongeren populair zijn (zoals in de creatieve sector) beperken omdat de kans op het vinden van een baan beperkt is. Anderzijds wil ze versterking van het aanbod van hele specifieke, ambachtelijke opleidingen omdat er, door vergrijzing, geen aanwas meer is van nieuw personeel. Te denken valt aan vaklui die thuis zijn in restauratie van oude panden, in het hoedenmaken of schoenmaken.
De Brabantse mbo-instellingen doen mee aan een pilot om te bekijken in hoeverre ze door een gezamenlijke aanpak een goede spreiding van opleidingen kunnen realiseren en tegelijkertijd de kwaliteit ervan kunnen verbeteren. Dat heeft tot een concreet resultaat geleid, namelijk de concentratie op één plek van de opleiding Kraamzorg. Het gaat hier om een opleiding die slechts zes deelnemers telt.
Maar ondanks dat de Brabantse scholen de situatie is relatief gunstige beoordelen, delen ze het besef van de minister dat er wat moet gebeuren met het opleidingenaanbod. Het aantal studenten loopt in de nabije toekomst terug en dat zal met name de opleidingen die nu al een beperkt aantal jongeren trekt verder onder druk zetten. De instellingen hebben al een uitgebreide analyse gemaakt van de opleidingen ‘kritiek’ en ‘noodlijdend’ zijn. Maar het vinden van een oplossing is minder gemakkelijk en vergt tijd. Dat heeft onder meer te maken door het grote aantal mbo-instellingen in deze provincie, die deels breed zijn en deels smal (de vakinstellingen).
Knelpunt met bedrijfsleven
De minister hecht er ook aan dat de mbo-scholen nog meer dan voorheen overleggen met het bedrijfsleven in de eigen regio/sector. Maar daar ligt volgens de Brabantse instellingen wel een knelpunt. “Het bedrijfsleven spreekt niet met één mond, waardoor het moeilijk is voor de instelling om hier goed op te anticiperen. Ook hebben bedrijven vaak een korte termijnperspectief, terwijl opleiders een vierjarig perspectief hanteren”.
Een ander voorbeeld van goede onderlinge samenwerking zijn de ontwikkelingen op de gebieden life-science (IJ5 lab, regio noordoost) en automotive (regio zuidoost). Echter, daar loopt men aan tegen de grenzen van de regelgeving.
De Brabantse instellingen wijzen ook op het keuzegedrag van jongeren die op 16/17-jarige leeftijd op zoek gaan naar een opleiding. Zij gaan vooral af op wat ze leuk vinden en laten zich niet of minder leiden door de kansen op een toekomstige baan. De minister wil daarom het studiekeuzeproces versterken en de informatie over bijvoorbeeld baankansen toegankelijker maken. Dat kan bijvoorbeeld door een soort bijsluiter te maken.
Reizen per ov
Een ander aspect dat de instellingen aankaarten is dat er bij studenten die op de lagere niveaus van het mbo een opleiding volgen er doorgaans weinig bereidheid is om relatief ver te reizen. Als een opleiding naar een andere gemeente wordt verplaatst dan zal de student uitwijken naar een andere opleiding in de eigen regio dan een verdere reisafstand voor lief te nemen. Maar omdat er in het eerste geval geen sprake meer is van de opleiding van de eerste keus, neemt het risico op voortijdig schoolverlaten toe.
De maatregelen die de minister aankondigt met betrekking tot een herschikking van het opleidingenaanbod komt bovenop het beleid om een flink aantal mbo-opleidingen in studieduur flink in te korten.
> Lees hier over ambachtelijke opleidingen
> Lees hier over het rapport van de commissie Wintels
> Lees hier over laboratoriumonderwijs in Noordoost-Brabant
