EINDHOVEN | ACHTERGROND | Een nieuwe loot aan de Fontysboom: de Hogeschool Kind & Educatie. Het is de nieuwe koepel voor de vijf pabo’s in Tilburg, Eindhoven, ’s- Hertogenbosch, Veghel en Venlo en de opleiding Pedagogisch Management Kinderopvang.
“De buitenwereld zal er niet zoveel van merken dat we het anders organiseren. Het gaat om een samenwerking op de achtergrond. De vertrouwde pabo’s blijven gewoon bestaan en de teams geven net als voorheen zelf vorm en inhoud aan het onderwijs. Zij werken samen met de schoolbesturen in hun eigen regio. Het gaat er niet om alles op één hoop te gooien en groter te worden”, zegt Harrie van de Ven, die samen met Astrid Venes de directie vormt van de nieuweFontys Hogeschool Kind & Educatie (FHKE).
Het is een interne operatie, maar wel een die noodzakelijk is, stellen Van de Ven en Venes.
“Door het anders te organiseren kunnen we antwoorden geven op vragen die de toekomst stelt. Er komen heel wat nieuwe en ingrijpende ontwikkelingen af op de pabo’s. Zoals de invoering van de landelijke kennisbasis, hoogwaardige landelijke toetsing en selecteren voor de poort. Pabo’s moeten zich meer gaan profileren. We zijn al een aantal jaren bezig om de kwaliteit te verhogen. Dat vraagt om krachtenbundeling.”
Curriculum
Het ontwikkelen van een curriculum kan een pabo niet meer in haar eentje. Daar worden hoge eisen aan gesteld. “Door onze samenwerkingen kunnen we daarvoor de beste mensen van onze pabo’s inzetten, elkaars expertise benutten. Daar profiteren we allemaal van.” Dat geldt evenzeer voor het ontwikkelen van een toetssysteem, van profileringsroutes voor studenten en van talentplusprogramma’s voor studenten die cognitief of ondernemend meer aan kunnen.
Fontys HKE is niet de enige instelling die de koers aan het verleggen is. “Je ziet elders dat zelfstandige pabo’s aansluiting zoeken bij grotere hogescholen. Ipabo is in gesprek met Windesheim, Edith Stein met Saxion Hogescholen. Ze moeten wel want hun schaal is te klein om de complexe opdrachten waar wij als sector voor staan aan te kunnen”, aldus Van de Ven.
Het bijzondere van deze organisatieontwikkeling binnen Fontys is dat de locaties gewoon blijven bestaan. Dat is het uitdrukkelijke beleid van het college van bestuur, zeggen de beide directeuren: kleinschaligheid en menselijke maat onder een grote bestuurlijke paraplu. “Wij stellen, in nauwe samenspraak met de teams, zeg maar de buitenmaten vast. Alle pabo’s hebben nu al hetzelfde propedeusebeleid en dezelfde eindtermen en profielen. De kennisbasis per fase en de toetsing zijn voor alle locaties hetzelfde. Binnen die kaders hebben de opleidingen de ruimte om zelf invulling te geven aan het onderwijs. Den Bosch werkt bijvoorbeeld thematisch en Tilburg probleemgestuurd, dat verandert niet. De couleur locale blijft bestaan.”
Masters en promovendi
Eenheid in verscheidenheid is het parool. “Door samen te werken op de achtergrond kun je meer bieden aan studenten, personeel en het werkveld. We investeren in scholing, we hebben promotietrajecten. We hebben nu al tachtig procent masteropgeleiden en gepromoveerden en dat cijfer willen we nog verder omhoog krijgen. Want de kwaliteit van de docent is het meest bepalend voor de kwaliteit van het onderwijs.
Het beleid van het kabinet is om het opleidingsprogramma op de pabo’s minder breed te maken en niet langer als een bonte kerstboom op te tuigen. “We hadden, zoals dat wel genoemd wordt, een oceaan van één meter diep. Bepaalde onderwerpen zullen in de toekomst niet meer in het reguliere programma aan de orde komen. Dat zou post-initieel moeten gebeuren en daar gaan pabo’s afspraken over maken met de schoolbesturen, waarbij men rekening houdt met specifieke wensen en kenmerken in een regio. En we werken intensief samen waar kan met Fontys OSO en Fontys Fydes.
Laatbloeiers
”Het voordeel voor studenten is volgens de beide directeuren onder meer een gevarieerd aanbod van zeven kwalitatief hoogwaardige minoren. “Een student zal soms gedurende een aantal maanden een dag per week naar een andere locatie moeten reizen, maar we weten uit ervaring dat dat geen punt is. Je krijgt op die manier ook een interne uitwisseling van ervaringen.” De studentenservice – de zogeheten kleine kwaliteit – wordt per locatie in stand gehouden. Er is veel aandacht voor studenten die meer in hun mars hebben. Dat geldt overigens niet alleen voor vwo’ers maar voor alle studenten. “Je ziet ook bij mbo’ers dat ze veel talent hebben, dat zijn vaak laatbloeiers.”
Studenten (en hun ouders!) geven volgens de beide directeuren ook zelf te kennen dat ze graag een stevig pakket krijgen aangeboden. En dat is maar goed ook, want aan het leraarsvak worden hoge eisen gesteld. Leraren moeten onder meer over een brede algemene ontwikkeling beschikken, over culturele geletterdheid en maatschappelijke betrokkenheid. “En wij moeten hoge verwachtingen uitspreken naar onze studenten, ja dat is een bekende onderwijswijsheid. Maar het is ook onze taak om te differentiëren naar studenten, hun leerstijlen te herkennen. Onze instroom is heel divers.”
Fontys streeft niet naar een universitaire pabo (zoals in Utrecht) maar zet wel in op het ontwikkelen van een professionele onderzoekshouding van de student, zodat hij of zij later in de lespraktijk onderzoek kan doen. Fontys werkt onder meer samen met de Universiteit van Tilburg, om bijvoorbeeld onderzoek te doen naar taalontwikkelingen binnen de scholen.
Over de Fontys Hogeschool Kind & Educatie
– Omvat de pabo’s van Tilburg, Eindhoven, Veghel, ’s-Hertogenbosch en Venlo en de opleiding Pedagogisch Management Kinderopvang(Den Bosch). Bij Hogeschool Kind & Educatie studeren in totaal ongeveer 2300 studenten.
– Bachelor opleiding leraar basisonderwijs en Pedagogisch Management
– Twee masteropleidingen: Leren en Innoveren en Leadership in Education.
– Een lectoraat: Leren en Innoveren o.l.v. dr. Anje Ros en dr. Anouke Bakx
– De hogeschool gelooft in de integrale kindcentra, een samenwerking van alle professionals voor kinderen van nul tot 14 jaar.
> Lees ook ‘Jongelui die nu voor de pabo kiezen zijn helden’ [2011]
> Lees ook Brabantse pabo’s zien niets in aparte klas voor jongens [2010]
