DEN BOSCH | NIEUWS | Hoe is de katholieke identiteit van scholen te redden? Dat is besproken tijdens het onderwijssymposium op 29 oktober in het Provinciehuis. De bisdommen van ’s-Hertogenbosch en Breda organiseerden dit congres over ‘Durven opvoeden’.
Meer dan honderd mensen uit onderwijs, kerk en politiek bomen deze maandagmiddag in het Provinciehuis in ‘s-Hertogenbosch over katholieke identiteit en de kloof tussen kerk en scholen. Mark Wintjes, fractievoorzitter van het CDA uit Wijchen: “De kerk heeft steeds meer fysieke afstand genomen tot het onderwijs. Katholieke en protestante scholen in ons dorp vroegen om catechese, maar hiervoor was geen fysieke capaciteit, stelden onze kerken. Uiteindelijk gaven ouders met onderwijs-achtergrond catechese op school.” Hij is blij dat de commissaris van de koningin, Wim van de Donk, in zijn inleiding tijdens het symposium een ‘echt gesprek’ tussen kerk en onderwijs bepleit. Wintjes: “Dit symposium duidt erop dat de kerk zich nu bewust wordt van deze noodzaak.”
Van de Donk steunt het katholiek onderwijs, zo is te concluderen uit zijn lezing. “De kerk, de congregaties hebben met onderwijs een hele belangrijke bijdrage geleverd aan de emancipatie en kracht van de provincie. Daarom ook verwelkomen we dit congres in het Provinciehuis. Veel katholieke scholen zijn van goede kwaliteit.” Van de Donk refereert aan eerdere conclusies van de commissie onder zijn leiding uit 2010. “Gesprek tussen scholen, ouders en kerk is noodzakelijk. Met open vizier, niet vanuit oude beelden. Durf te stellen, we zijn de weg kwijt, hoe komen we op een nieuwe weg.” Hij betreurt dat het bestuur Signum uit Den Bosch zijn katholieke identiteit onlangs ‘per notaris wilde opzeggen’. “Zo moet het niet.” Maar hij vraagt de kerk om oog voor de moderne tijd. “De school heeft de kerk nodig, maar de kerk de school ook.”
Opvoeding
Goede, verantwoordelijke burgers worden, hangt samen met de manier van onderwijzen en opvoeden, daar is men het over eens. Een koppeling tussen onderwijs en opvoeding legt Van de Donk via het rooms katholieke document Codex Canon 795 over integraal onderwijs. ‘Jongeren dienen zó gevormd te worden dat zij hun fysieke, morele en intellectuele gaven harmonisch kunnen ontwikkelen, een dieper verantwoordelijkheidsgevoel en een juist gebruiken van hun vrijheid verwerven.’
Vrijheid benoemt ook de progressieve Michiel Peeters, VO-docent en studentenpastor aan Tilburg University in zijn lezing over opvoeden. “Op school dient de traditie van thuis niet te worden tegengesproken of afgeschaft. Anders kan dat leiden tot veronachtzaming, scepticisme en fanatisme. Werk mee aan de ontwikkeling van eigen ideevorming van een 12-16-jarige.” Hij gaat nog een stapje verder. “Opvoeding gaat over alles in het leven. Een religieuze houding daarin gaat samen. Maar dat kan ook een andere ideologie zijn, als er maar een ideologie is. Daarna kan een jongere deze namelijk verhouden met het christelijke geloof.”
Knelpunten
In de einddiscussie worden steeds meer knelpunten in het katholieke onderwijs benoemd. ‘Moslims uiten zich in de klas over hun geloof, terwijl katholieke kinderen dat niet durven’, zegt een lerares in de zaal. ‘Het vak levensbeschouwing moet aan katholieke regels worden gebonden!’ oppert een docent met dit vak. Een docente: ‘Jonge ouders spreken de taal en termen uit de katholieke traditie niet’. Dan moet een andere taal worden gesproken die toch katholieke waarden vertegenwoordigt, is de reactie. ‘Maar dan lijken katholieke waarden humanistische waarden, waarom je zo impliciet uiten over het unieke van Christus?’ Een OMO-medewerker spuit op zijn beurt kritiek op de gehanteerde taal in het Algemeen Reglement voor Katholiek Onderwijs (ARKO) dat wordt herzien.
Ook wordt opgemerkt dat eenderde van de leraren in het katholiek en protestants onderwijs zelf geen geloof heeft. Dat kinderen vaak alleen naar een katholieke school gaan omdat die in de buurt ligt. En dat de Onderwijsinspectie met focus op cijfers geen ruimte geeft voor vorming van kinderen. De Wijchense CDA -fractievoorzitter Wintjes vindt dat laatste geen goed argument: “Een goed docent verweeft levensbeschouwing in zijn lesgeven. Goede leraren vormen je tot wie je bent.”
Lees ook:
Opinie: Doorgaan met dialoog over betekenis van katholiek onderwijs
Schoolbestuur Signum ziet na eeuw geen heil meer in katholieke identiteit
Osse CDA-wethouder van onderwijs treurt niet om verdwijnen rk-signatuur
OMO koestert haar katholieke identiteit: ‘Het is geen kwestie van afvinken’
Stilte na rapport Van de Donk over katholieke identiteit scholen [2011]
