TILBURG | ANALYSE | door Joop Smits | Terwijl de Inspectie van het Onderwijs tot de conclusie komt dat cognitief sterke scholen (scholen met drie jaar achtereenvolgens hoge Cito-eindresultaten) geen zwakke punten kennen, constateer ik dat deze scholen op vele punten voorbeeldig functioneren, maar dat er wel degelijk tekortkomingen zijn in de kwaliteit van deze scholen.
Naast een doorgaans schamel voorzieningenniveau en twijfel bij leerkrachten aan de effectiviteit van de leerlingenzorg heeft ruim tweederde van de leerlingen kritiek op de kwaliteit van de leraren, zowel op het pedagogisch als het didactisch handelen.
Leerlingen zijn enerzijds van mening dat er gebrek is aan structuur en discipline op school en zijn anderzijds van oordeel dat het onderwijs in het algemeen veel uitdagender en boeiender moet worden en dat in het bijzonder de goed presterende leerlingen moeilijker opdrachten moeten krijgen.
Weinig oog voor niet-cognitieve doelen
Tenslotte zijn leerkrachten en leerlingen van oordeel dat aan de overige vakken buiten lezen, taal en rekenen weinig aandacht wordt besteed. In dit verband is het aanbod nauwelijks gericht op de niet-cognitieve doelen van het onderwijs: de persoonlijke, sociale en maatschappelijke competenties van leerlingen.
Cognitief sterke scholen mogen dus zeker niet achterover leunen. Zij lopen op vele terreinen voorop, maar mogen, gelet op de tekortkomingen in het lesgedrag van leerkrachten en in de reikwijdte van het leerstofaanbod, niet stil blijven staan.
> Lees hier de volledige samenvating van het onderzoek in PDF
__________________________________________________________________________________
Over het onderzoek
Dit onderzoek is verricht bij 34 van de 53 basisscholen in Noord-Brabant die in 2008, 2009 en 2010 achtereenvolgens zeer hoge Cito-eindresultaten hebben behaald. Met een deelnamepercentage van 64 % is er sprake van een voldoende representatief onderzoek. Het onderzoek is becommentarieerd door wetenschappers van de Universiteiten van Amsterdam, Tilburg en Twente.
Terwijl de Inspectie van het Onderwijs haar bevindingen baseerde op de oordelen van inspecteurs tijdens reguliere schoolbezoeken, zijn mijn bevindingen geënt op de oordelen van 675 leerkrachten en 1365 leerlingen die anoniem hun mening hebben gegeven over de schoolpraktijk. Daarnaast zijn de gegevens uit het leerlingvolgsysteem verzameld en zijn meetinstrumenten afgenomen om de persoonlijke, sociale en maatschappelijke opbrengsten te meten. Dit onderzoek heeft ongeveer twee jaar in beslag genomen.
Over Joop Smits
Hij was 15 jaar inspecteur van het onderwijs in diverse sectoren. Hij doet sinds 2007 onderzoek naar de kwaliteit van het onderwijs, in het bijzonder naar de toegevoegde waarde en naar de kenmerken van goede ‘witte’ en kleurrijke scholen.
Hij is momenteel in opdracht van het ministerie van OCW een van de experts voor het certificaat ‘Excellent’ en ondersteunt in opdracht van de gemeente Rotterdam basisscholen in Rotterdam bij het hoger leggen van de lat (ISO/Topklassenteam).
Publicaties: Excelleren inspireert (2009); Werkelijke excellentie is schaars (2010); Wat is er mis met sterke scholen? (2012)
Lees meer over de onderzoeken van Joop Smits:
Acht kleurrijke scholen in Brabant presteren ‘excellent’
Een schets van een excellente kleurrijke school
Gastopinie: Excelleren inspireert; eindelijk een ‘Michelinster’ voor scholen
Gastopinie: Geen ‘Michelinsterren’ voor scholen maar excellente inspecteurs
