BREDA | NIEUWS | Staatssecretaris Dekker van Onderwijs presenteerde deze week zijn beleidsplan om (top)talent in het onderwijs beter tot zijn/haar recht te laten komen. Maar volgens voormalig tophockeyster Fatima Moreira de Melo zou men het woord talent in het onderwijs eigenlijk helemaal niet moeten gebruiken. “Door de nadruk op talent te leggen demotiveer je kinderen die niet zo goed kunnen leren”.
Haar ontboezeming deed Moreira de Melo tijdens de jaarlijkse studiemiddag van het Netwerk VO-HO West-Brabant op de NHTV in Breda met als centraal thema talent. De oud-hockeyster, die onder meer met het Nederlands team Olympische medailles won, werd door Avans-voorlichter Serge Mouthaan ondervraagd over haar ontplooiing als topsporter. Met het begrip ‘talent’ zei Moreira de Melo maar moeilijk uit de voeten te kunnen. “Het is zo complex”. Het komt er volgens haar vooral op aan dat in het onderwijs aan de vaardigheden van alle kinderen wordt gewerkt.
Dat Morero de Melo (35) zoveel bereikt heeft – ze is tegenwoordig o.a. professioneel gokker – schreef ze vooral toe aan haar oneindige leergierigheid en nieuwsgierigheid, in combinatie met ambitie en een goed stel hersens. Uit haar relaas viel op te maken dat verveling en laksheid de grootste bedreigingen zijn voor begaafde kinderen. Over haar middelbare schooltijd vertelde ze bijvoorbeeld het volgende. “Op de basisschool ging het heel gemakkelijk en ook de overstap naar de middelbare school was geen probleem. De eerste twee jaar deed ik met twee vingers in mijn neus, ik haalde hoge punten.” Ze zat op het gymnasium, maar dat hield ze, mede door haar sportieve ontwikkeling, niet vol. Ze stapte over naar het vwo ’en dat heb ik met redelijke cijfers afgemaakt.’
Ze schreef zich vervolgens in voor een rechtenstudie, maar dat vond ze eigenlijk helemaal niet zo leuk. “Ik had veel liever geneeskunde gedaan, maar daar was ik voor uitgeloot. Ik miste de passie voor rechten.” Bovendien was de combinatie topsport en studie zwaar, dus het duurde negen jaar voor ze haar diploma behaalde. Terugkijkend is ze tot de conclusie gekomen dat ze meer het lef had moeten hebben om bij haar studiekeuze te gaan voor haar bevlogenheid. Haar advies aan jonge mensen is om oog te hebben voor de mogelijkheid om een heel andere route in te slaan, dan het veilige of voor de hand liggende pad.
Het voortgezet onderwijs zou meer ruimte moeten bieden voor het volgen van een specialistisch pakket waar leerlingen goed in zijn, met een kleine brede component. In plaats van een breed pakket ‘met vakken waar iemand al van weet dat hij die in zijn leven nooit nodig zal hebben.’ Het gaat erom dat leerlingen getriggerd en uitgedaagd worden. Als je een opdracht tot een goed einde brengt geeft dat voldoening, aldus Moreira de Melo.
Hoogbegaafdheid
In de workshop over hoogbegaafdheid in het onderwijs haakte drs. Floor Raeijmaekers in op de recente beleidsnota van staatssecretaris Dekker. Zij heeft zich gespecialiseerd in talentontwikkeling, onderwijs en hoogbegaafdheid. Binnenkort verschijnt van haar hand het boek ‘Hartstikke hoogbegaafd’ dat ze samen met haar 11-jarige hoogbegaafde dochter schreef.
Volgens Raeijmaekers is de aandacht voor (hoog)begaafdheid bepaald geen overbodige luxe. Veel kinderen met een overvloed aan talent lopen vast in het onderwijs, omdat ze niet het aanbod krijgen waar ze behoefte aan hebben. Uit internationale vergelijkingen blijkt ook dat in het Nederlandse onderwijs de aandacht voor de (top)talenten verhoudingsgewijs gering is.
Er zal, betoogde Raeijmaekers, er een cultuuromslag moeten komen in het onderwijs, waardoor leerkrachten ook oog hebben voor de behoeftes van begaafde leerlingen en in staat zijn om op hun individuele leervragen in te gaan. Dat stelt o.a. hoge eisen aan het klassenmanagement. Of zoals een van de aanwezige docenten het opmerkte: Hoe krijg ik dat voor elkaar met een klas van dertig leerlingen, die na een uur weer gevolgd worden door een andere klas van dertig leerlingen?
Meer informatie over Floor Raeijmaekers op de site van het Talentenlab
