Ten onrechte is in dit bericht gesteld dat staatssecretaris Dekker onjuiste informatie heeft gestuurd, zoals ook blijkt uit het opgenomen citaat. Met nog wel de kanttekening dat in 2012 geen peilingsonderzoek (de dataverzameling) is uitgevoerd, dat was in 2009. De gegevens zijn dus acht jaar oud. De uitwerking van de data was in een rapport in 2012 en een rapport in 2013. (zie onder)
DEN HAAG | Staatssecretaris Dekker (Onderwijs, VVD) heeft aan de Tweede Kamer onjuiste informatie verstrekt over onderzoek naar de handschriftkwaliteit van leerlingen in het basisonderwijs. Volgens de bewindsman is er door Cito zowel in 2009 als in 2012 onderzoek gedaan. Maar een woordvoerder van Cito bevestigt desgevraagd dat alleen in 2009 gegevens zijn verzameld.
De onjuiste informatie staat in het antwoord op schriftelijke vragen van de SP-Kamerleden Futselaar en Kwint naar aanleiding van een recent artikel in het AD dat de schrijfvaardigheid van kinderen achteruit holt. Op de vraag van de Kamerleden of Dekker de zorgen van enkele scholen en deskundigen in het artikel onderschrijft geeft de staatssecretaris een geruststellend antwoord.
“In 2012 is het meest recente peilingsonderzoek naar handschriftkwaliteit van leerlingen in het basisonderwijs uitgebracht door Cito. Uit dit onderzoek bleek dat de handschriften van leerlingen in groep 8 als (net) voldoende worden beoordeeld door leerkrachten. In 1999 is een vergelijkbare peiling uitgevoerd. Er zijn geen significante verschillen in leesbaarheid en mate van verzorging van het handschrift van leerlingen tussen beide peilingen gevonden. Ik heb daarom geen reden aan te nemen dat de handschriftontwikkeling van leerlingen op de basisschool achteruit gaat.”
De informatie dat er twee peilingen zijn uitgevoerd – in 2009 en 2012 – klopt niet. Er is maar één peilingsonderzoek geweest, namelijk in 2009. De vergissing is waarschijnlijk ontstaan omdat pas in 2012 het rapport is verschenen dat gebaseerd is op de resultaten uit 2009. [1] Er kan helemaal geen vergelijking worden gemaakt tussen twee onderzoeksresultaten en dus kan Dekker ook niet de conclusie trekken dat leerlingen niet slechter zijn gaan schrijven.
Digitale tijdperk
Het is verbazingwekkend dat de staatssecretaris in zijn reactie op de Kamervragen het vraagstuk van het schrijfonderwijs bagatelliseert en zorgelijke signalen uit de praktijk negeert. De meest recente gegevens zijn al weer acht jaar oud. Een eeuwigheid in het digitale tijdperk. Tablets, laptops en smartphones zijn inmiddels diep doorgedrongen in het leven van (jonge) kinderen, zowel thuis als op school.
Je kunt op je klompen aanvoelen dat het gebruik van devices invloed heeft op de kunst van het schrijven. Dat vraagt om een herbezinning op het handschriftonderwijs, eerder vandaag dan morgen. Maar de staatssecretaris heeft geen haast, blijkt uit zijn antwoord aan de Kamer. De kwestie kan volgens hem worden meegenomen in de herziening van het curriculum waarmee negen ontwikkelteams begin volgend jaar aan de slag gaan. Het zal op zijn vroegst 2020 zijn dat er een nieuw curriculum ligt. En dan is er veel kostbare tijd verloren gegaan.
> Het artikel in het AD waarin onder meer kinderfysiotherapeut dr. Anneloes Overvelde haar zorgen uit over de vele kinderen met schrijfproblemen. Zij stelde overigens al in 2013 dat 30 procent van de leerlingen in het basisonderwijs moeite heeft met schrijven.
> Interview met dr. An De Moor o.a. over het belang van schrijven met de hand [2016]
[1] 2012: PPON reeks nr. 50: Handschriftkwaliteit in het basis- en speciaal basisonderwijs (pdf). Een jaar later verscheen een tweede rapport, eveneens gebaseerd op de peilingsgevens uit 2009. 2013: PPON reeks nr. 53: Schrijfvaardigheid in het basis- en speciaal basisonderwijs 2 (pdf)
