Het welslagen van een rookvrij schoolterrein hangt sterk af van hoe het wordt ingevoerd. Door strikte handhaving maak je het scholieren makkelijker om niet te roken en wordt niet-roken als sociale norm versterkt. Strikte handhaving betekent: maak geen enkele uitzondering, voor niemand, inclusief het personeel, ook rondom de school, en met betrekking tot alle tabaksproducten.
Dat concludeert Andrea Rozema in haar proefschrift Schools as Smoke-free Zones waarop ze op 23 maart 2018 promoveert aan de Universitit van Tilburg. Het is een actueel onderwerp; de Tweede Kamer stemde in 2016 in met een voorstel om alle schoolterreinen volledig rookvrij te maken. Met ingang van 2020 geldt een volledig verbod. In Vlaanderen is zo’n volledig rookverbod er al tien jaar. Op werkdagen tussen 6.30 uur en 18.30 uur mag er nergens in en om de school gerookt worden. Met ingang van volgend schooljaar geldt het verbod ook op andere tijden.
In 2012 lanceerde het Longfonds reeds het project Rookvrije Schoolterreinen. Vervolgens startte de Tilbuergse universiteit in het najaar van 2013 een groot (promotie)onderzoek naar de implementatie en de effecten van een rookvrij schoolterrein. De publicatie van Andrea Rozema is de eerste in Nederland naar rookvrije schoolterreinen.
Belemmeringen
Het aantal scholen dat een rookvrij schoolterrein invoerde lag in 2016 op zo’n 53 procent. De promovenda onderzocht wat een rookvrij schoolterrein precies inhoudt, wat scholen ervan weerhoudt om een rookvrij schoolterrein in te voeren, en hoe de invoering verloopt. En als scholen rookvrij zijn, hoe handhaaf je dat dan? En wat is het effect op het rookgedrag van jongeren?
Rozema toont aan dat implementatie van een rookvrij schoolterrein haalbaar is, maar dat er belemmerende en bevorderende factoren zijn waar scholen rekening mee moeten houden, zoals het nemen van voldoende voorbereidingstijd, het betrekken van en goed communiceren met belangrijke stakeholders, en het realiseren van de handhaving. Hoewel niet wordt aangetoond dat een rookvrij schoolterrein kan beschermen tegen het beginnen met roken, beschermt een rookvrij schoolterrein in ieder geval tegen de blootstelling van jongeren aan rook van derden.
[Bron: o.a. persbericht]
Symposium over de rookvrije school
Andrea Rozema (Groningen, 1989) ging na het gymnasium Psychologie studeren aan de RU Groningen waar ze in 2012 afstudeerde in de Sociale Psychologie. In september 2013 begon ze aan het promotietraject aan Tilburg University bij het departement Tranzo van de Tilburg School of Social and Behavioral Sciences. Momenteel werkt ze als onderzoekscoördinator bij Tranzo.
Uit het archief:
Doe als de Vlamingen: een rookverbod op het schoolplein [2011]
Kabinet voelt niets voor rookvrije schoolpleinen [2012]
