COLUMN | Marja van Bijsterveldt zag aan het eind van haar ambtsperiode als minister van Onderwijs de bui al hangen. In Trouw deed ze een bijna wanhopige oproep om de maatschappelijke stage – haar ‘kroonjuweel’ – overeind te houden. Maar het nieuwe kabinet is onverbiddelijk. In het regeerakkoord van Rutte II worden korte metten gemaakt met de stage. Dat levert structureel een bezuiniging van 75 miljoen euro op. Wat de motivering is valt nergens te lezen, dus het zal wel puur een financiële kwestie zijn.
Is het erg dat de maatschappelijke stage verdwijnt? Ja, eigenlijk wel. Er zijn veel redenen te geven, ik noem er enkele.
Ik moet bekennen dat ik aanvankelijk wat sceptisch was over het idee. Waarom moet een overheid zonodig via het onderwijs jongeren disciplineren tot verantwoord maatschappelijk gedrag? Dat deed me toch teveel denken aan de voormalige Oostbloklanden waar jongeren in georganiseerd verband vrijwilligerswerk moesten doen.
Meer dan tien jaar geleden schreef ik als onderwijsredacteur voor het eerst een verhaal over een school in Tilburg die tot de voorhoede behoorde. De ervaringen van de leerlingen waren overwegend positief. Natuurlijk, er waren leerlingen die met grote tegenzin hun opdracht vervulden, maar er waren er ook die bij wijze van spreken elke week aan de slag wilden gaan. De stage werd als zinvol beschouwd en dat verklaart waarom het fenomeen zich later als een olievlek uitbreidde. Voor de landelijke pilot die in 2008 begon meldden zich spontaan maar liefst 275 middelbare scholen.
Voor leerlingen is een stage een openbaring. Ze komen zo in een stukje van de samenleving dat ze helemaal niet kennen. Die ervaring verbreedt hun horizon, helpt bij het maken van een studiekeuze en verbindt de theorie van de school met de praktijk van alledag.
Op veel scholen heeft de maatschappelijke stage een vaste plek gekregen en zijn er vruchtbare netwerken opgebouwd met de lokale samenleving. Dat is met één pennenstreek geschrapt. En wat me dan verbaast: Het blijft zo stil in onderwijsland.
[Deze column is ook geplaatst op www.didactiefonline.nl]
